Hoe cortisol uw herstel beïnvloedt – en hoe u het onder controle houdt
Hoe cortisol uw herstel beïnvloedt – en hoe u het onder controle houdt
Geschreven door Niels Luka, oprichter van NÓNE
Veel mensen denken bij herstel aan eiwitten, rustdagen of een massage. Maar een vaak over het hoofd geziene belangrijke factor is cortisol – je belangrijkste stresshormoon. Het is niet per definitie 'slecht', maar te veel ervan – te lang – kan de voortgang belemmeren en het herstel vertragen. Hier is de wetenschap erachter – zonder jargon.
1) Cortisol – de goede kant
Kortdurende stijgingen van cortisol na het sporten zijn normaal en hangen af van de intensiteit ; ze maken deel uit van de trainingsaanpassing.
Onderzoek: Hill et al., 2008 – Oefening en circulerende cortisolspiegels (intensiteitsdrempel voor cortisolverhoging).
Bekijk de studie op PubMed . PubMed
Conclusie: een acute toename kan energie mobiliseren en aanpassingsprocessen op gang brengen.
2) Wanneer cortisol een probleem wordt
Chronisch hoge cortisolspiegels (bijvoorbeeld door overtraining of onvoldoende regeneratie) hebben een katabool effect, verstoren de slaap en verminderen de prestaties.
Review: Duclos, 2007 – Overzicht van de HPA-as, training/overtraining, cortisol en GH.
Bekijk recensie op PubMed . PubMed
Conclusie: Langdurig verhoogde cortisolspiegels = meer vermoeidheid, langzamer herstel, slechtere prestaties.
3) Adaptogenen die cortisol in balans kunnen brengen
Kruidenadaptogenen zoals Ashwagandha (en aanvullende Cordyceps) helpen het lichaam om weer in balans te komen na stress.
RCT: Chandrasekhar et al., 2012 – Zeer geconcentreerd Ashwagandha-extract verlaagde het serumcortisol (tot ~28%) en verbeterde het welzijn.
Bekijk de studie op PubMed . PubMed
Conclusie: Nuttig bij stressgerelateerde vermoeidheid – let op kwaliteit en dosering.
4) Slaap – uw belangrijkste cortisolregulator
Gebrek aan slaap verstoort de hormoonhuishouding: testosteron daalt, groeihormoon (GH) raakt verstoord.
Onderzoek bij mensen (JAMA): Leproult & Van Cauter, 2011 – 1 week slaapbeperking verlaagde het testosterongehalte bij jonge mannen aanzienlijk.
Bekijk de studie op PubMed . PubMed
Overzicht/Basisprincipes: Van Cauter, 2000 – Relatie tussen diepe slaap (SWS) en GH-afgifte .
Bekijk artikel op PubMed . PubMed
Conclusie: 7–9 uur slaap (donker, koel, gelijkmatig) vormen de basis voor hormonale balans en regeneratie.
5) Praktische manieren om cortisol in het dagelijks leven te verlagen
-
Neem hersteldagen serieus: Periodiseer de training en plan deload-fases.
-
Eet gezond: Permanent tekort ↑ cortisol – geef prioriteit aan eiwitten, micronutriënten en voldoende calorieën.
-
Optimaliseer uw slaap: vaste tijden, donkere kamer, geen late beeldschermen.
-
Gebruik adaptogenen gericht: bijvoorbeeld Ashwagandha (gebaseerd op studies) – controleer de kwaliteit en standaardisatie. PubMed
Conclusie
Cortisol is niet de vijand, maar een disbalans. Wanneer je je stresshormoon onder controle houdt, herstel je sneller, train je harder en voel je je beter.
Bij NÓNE richten we ons op schone, doelgerichte formules met klinisch zinvolle doseringen – geen vulstoffen, geen mengsels .


